Ar wezenn derv a gomzas evel-hen
Un deiz ouzh ar bennduenn :
Lec'h hoc'h eus, a gav din, da damall ho krouer ;
Laouenan evidoc'h a zo ur bec'h pounner
Disterañ lomm avel a roufenn dremm an dour
Kement lârout ez eo flour
Ho redi da stouiñ ho kein :
Ha me, ken dibleg hag ar mein
Ouzhpenn, diouzh an heol e harzan an tommder
Ne ran van rak nep gwallamzer
Enkrez eo evidoc'h aezhennig ;
E-keit hag emañ evidon allazig.
Ha c'hoazh, ma vijec'h deuet amañ, er waskedenn
A ren em c'hiden tro-war-dro,
Hir ha ledan war ar vro,
Diouzh an arnev ho tiwallfen :
Met ne weler nemeur ac'hanoc'h o sevel
Nemet war vevennoù leizh eus bro an avel.
An natur a zo bet en ho keñver kriz bras.
Ar bennduenn a respontas :
Ho truez em c'heñver, diouzh ho kalon vat,
Ha va bennozh ganeoc'h, a zo ur merk anat ;
Met bezit dizamant : an avel evidoc'h
Mui 'get din zo doujaploc'h ;
Me a bleg, met ne dorran ket.
Betek-henn, c'hwi hoc'h eus gellet
Ouzh an arnev hag e gounnar
Herzel kalet hep kaout taol fall
Met gortozomp sioul an dibenn
Ne oa ket echu c'hoazh an abadenn
Setu o tont a-benn-herr
Spontusañ mab, pounerañ barr-amzer
A voe ganet biskoazh e korn ar gwalarn-ster. *
Ar wezenn derv a harpas krenn,
Ar gorzenn a blegas he fenn.
An avel a c'hwezh muioc'h-mui
Kement ha ma tisplantas an hini
Ma oa he chupenn o tizhout al loar
Hag a blante he lost e kalon an douar.
* gwalarn-ster : gwalarn uhel evit moraerion Konk-Leon.
Pierre Désiré de Goësbriand
Fablenbrezhoneg
Fables de La Fontaine en Breton Moderne
réactualisées par Yann Mikael
La Découvrance, 1997
♦
Le chêne et le roseau
Le chêne, un jour, dit au roseau :
Vous avez bien sujet d'accuser la nature ;
Un roitelet pour vous est un pesant fardeau ;
Le moindre vent qui d'aventure
Fait rider la face de l'eau,
Vous oblige à baisser la tête ;
Cependant que mon front, au Caucase pareil,
Non content d'arrêter les rayons du soleil,
Brave l'effort de la tempête.
Tout vous est aquilon, tout me semble zéphyr.
Encor si vous naissiez à l'abri du feuillage
Dont je couvre le voisinage,
Vous n'auriez pas tant à souffrir,
Je vous défendrais de l'orage :
Mais vous naissez le plus souvent
Sur les humides bords du royaume du vent.
La nature envers vous me semble bien injuste.
- Votre compassion, lui répondit l'arbuste,
Part d'un bon naturel ; mais quittez ce souci :
Les vents me sont moins qu'à vous redoutables ;
Je plie, et ne romps pas. Vous avez jusqu'ici
Contre leurs coups épouvantables
Résisté sans courber le dos ;
Mais attendons la fin. Comme il disoit ces mots,
Du bout de l'horizon accourt avec furie
Le plus terrible des enfants
Que le nord eût porté jusque-là dans ses flancs.
L'arbre tient bon, le roseau plie.
Le vent redouble ses efforts
Et fait si bien qu'il déracine
Celui de qui la tête au ciel était voisine
Et dont les pieds touchoient à l'empire des morts.
Jean de La Fontaine
Illustration : Jean-Jacques Grandville